📉 1. Tổng quan chính sách
-
Mỹ sẽ áp mức thuế 20 % cho hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam vào Hoa Kỳ – mức thấp hơn nhiều so với dự kiến 46 % .
-
Đồng thời áp mức 40 % với hàng hóa được chuyển khẩu (transshipment) qua Việt Nam nhằm tránh mức thuế cao đánh vào Trung Quốc .
⏱️ 2. Tác động ngắn hạn
a. Nền kinh tế Việt Nam
-
Giảm thiểu rủi ro suy giảm xuất khẩu: Trong kịch bản bị áp 46 %, xuất khẩu Việt Nam có thể sụt giảm mạnh. Với mức 20 %, độ mềm dẻo cao hơn giúp duy trì dòng chảy thương mại .
-
Thị trường chứng khoán phản ứng tích cực: VN‑Index đã đạt mức cao nhất kể từ tháng 4.2022 .
-
Giảm bớt rủi ro dây chuyền từ Trung Quốc: Do hàng hoá thực sự sản xuất tại Việt Nam, không bị đánh thuế 40%, nên các công ty chuyển dịch FDI nhận tín hiệu rõ ràng và ổn định hơn.
b. Ngành gỗ Việt
-
Ngành gỗ còn dễ bị ảnh hưởng do chưa đạt đủ tiêu chí “chế biến đáng kể” từ gỗ thành phẩm – nếu bị coi là chuyển khẩu, sẽ chịu mức 40 %. Đây là mối lo ngại thực sự nếu các khâu sản xuất cuối cùng diễn ra ở Trung Quốc nhưng khai báo xuất xứ từ Việt Nam.
-
Tuy nhiên các công ty tập trung vào chất lượng và chế biến sâu hoàn chỉnh tại VN sẽ hưởng lợi rõ rệt – với thuế suất 20 %, vẫn duy trì được giá cạnh tranh so với sản phẩm nhập từ Trung Quốc.
📈 3. Tác động dài hạn
a. Điều chỉnh chiến lược chuỗi cung ứng
-
Thu hút FDI: Các tập đoàn toàn cầu (đặc biệt trong điện tử, gỗ và nội thất) sẽ tăng đầu tư vào Việt Nam để hưởng lợi từ mức thuế thấp 20 % và tránh quy tắc transshipment.
-
Áp lực lên quy định xuất xứ: DN Việt cần đầu tư hơn vào kiểm soát chuỗi sản xuất, chứng minh gỗ khai thác, xử lý tại Việt Nam.
b. Cơ hội ngành gỗ Việt
-
DN có thể nâng cao chế biến sâu, thúc đẩy máy móc, tự động hóa, tự chủ xuất xứ.
-
Mở rộng thị trường: ngành gỗ Việt có lợi thế chi phí, giờ thêm ưu đãi thuế, dễ tiếp cận thị trường Mỹ.
-
Nhưng phải đầu tư nguồn lực: cải thiện kiểm tra chứng từ, quy trình, chứng chỉ thực tế…
c. Rủi ro và phản hồi quốc tế
-
Trung Quốc có thể phản ứng bằng biện pháp thương mại hoặc tăng sức ép lên các DN Việt “đánh lận xuất xứ”.
-
Việt Nam chịu áp lực cân bằng quan hệ giữa Mỹ – Trung Quốc.
-
Rủi ro đến từ các quy định hiểm ngặt về xác nhận xuất xứ, nếu không tuân thủ sẽ mất ưu đãi và chịu phạt.
Kết luận: Cơn bão thuế – Là sàng lọc chứ không phải là hồi kết
Chính sách thuế mới không đơn thuần là “gây chiến” mà là hành động sàng lọc chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam đang được “soi đèn” – đó là nguy cơ cho kẻ lách luật nhưng cũng là cơ hội vàng cho người minh bạch.
Với doanh nghiệp gỗ nói riêng và cộng đồng xuất khẩu nói chung, đầu tư cho minh bạch, truy xuất, và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế không còn là lựa chọn – mà là điều kiện sống còn.
Đừng chờ cơn bão đi qua, hãy học cách xây nhà chống bão.